داستان ابتذال در «ایران» و...

خبرگزاری مهر - دکتر اکبر نصراللهی نویسنده کتاب "راهنمای پوشش خبری"

کانال تلگرامی #روزنامه ایران (دوشنبه دهم تیر ۹۸)، در اقدام غیرحرفه‌ای و #غیراخلاقی مطلبی را از یک منبع غیرموثق و #مبتذل و به نقل از آقای دکتر #ظریف وزیر امور خارجه کشورمان در مورد "فراتر رفتن میزان غنی‌سازی ایران از ۳۰۰ کیلوگرم"، کپی و عیناً در کانال تلگرامی خود منتشر کرده است.

همین اشتباه در برخی کانال‌های تلگرامی دیگر مثل "عصر ایران و اصلاحات نیوز" هم دیده شد. پیش از این هم در شبکه تلویزیونی کیش (پخش صحنه‌های مبتذل از فیلم جکی جان مورخ دی ماه ۹۷)، در بخش خبری ۱۴ شبکه یک سیما (رونمایی از اسکناس ۱۰۰۰ فرانکی به نقل از یک کانالی با اسم مبتذل، مورخ ۱۸ اسفند ۹۷) و در بخش خبری ۲۱ شبکه یک سیما (پخش دو زن عریان در خبر اکوادور، مورخ ۲۳ شهریور ۹۲) شاهد انتشار پخش این نوع تصاویر بودیم.
شواهد نشان می‌دهد این اقدامات عمدی نبود باوجوداین، چند نکته مهم درخور تامل و بررسی است:

۱. پیشرفت تکنولوژی‌های ارتباطی، تعدد و کثرت‌رسانه‌ها را موجب شده و "تغییر در آرایش رسانه‌ای و وزن ارزش‌های خبری و افزایش رقابت" را درپی داشته است. به‌عبارت دقیق‌تر تحت تاثیر این تغییرات، تب انتشار سریع‌تر اخبار برای عقب نماندن از رقبا، هر روز داغ‌تر می‌شود.

۲. اگرچه این رقابت و سرعت در انتشار اخبار، مثبت بوده و "فاصله زمان وقوع خبر و زمان انتشار آن را" حذف و یا کم کرده است اما توجه به صحت و اعتبار منبع اخبار مهم، ضروری و راهبردی است.

۳. بی‌توجهی و یا کم‌توجهی رسانه‌ها به اقتضائات کار رسانه‌ای در شرایط رقابتی مثل "آموزش مستمر، جذب نیروهای حرفه‌ای و باانگیزه، نظارت و تدوین آیین‌نامه‌ها و مقررات متناسب با شرایط جدید، انتشار اخبار تکراری، زرد و بی‌اعتبار، کاهش تولید اختصاصی" را به‌دنبال داشته است.

۴. اگرچه میزان انتشار مطالب و تصاویر مبتذل و غیراخلاقی در رسانه‌های رسمی و شناخته‌شده، زیاد نیست اما کمش هم زیاد، عجیب و نشان از نبود نظارت و انگیزه ناکافی و احتمالاً به‌کارگیری افراد کم‌تجربه و بی‌تخصص در جایگاه مهم است و به کپی‌برداری اخبار به‌میزان بالا و انتشار غیرهوشمندانه و غیر مسئولانه می انجامد.

۵. کپی برداری غیرمسئولانه ، زیاد و غیرهدشمندانه اخبار یکی از مهمترین چالش های اثرپذیری رسانه های رسمی از فضای مجازی است ؛ باید این چالش را شناخت و در مقابله با آن تدبیر کرد همچنین  از این نوع اشتباه‌ها درس گرفت و تلاش کرد ساختار، سازماندهی و نظام نظارتی را به‌گونه‌ای تغییر و ارتقاء داد که زمینه‌های بروز آن حذف و کم شود تا مصادیق بروز آن، به این اندازه عجیب و نامناسب نباشد.